(TEBLİĞ NO: 2022/3)

Ticaret Bakanlığından: 19.10.2022 tarih ve 31988 sayılı R.G.

Kapsam

MADDE 1- (1) Bu Tebliğ, 10/5/2004 tarihli ve 2004/7305 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan İthalatta Korunma Önlemleri Hakkında Karar ve 8/6/2004 tarihli ve 25486 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İthalatta Korunma Önlemleri Yönetmeliği çerçevesinde 26/1/2022 tarihli ve 31731 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İthalatta Korunma Önlemlerine İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2022/1) ile açılan korunma önlemi soruşturması sonucunda alınan kararı içermektedir.

Soruşturma

MADDE 2- (1) Ticaret Bakanlığı İthalat Genel Müdürlüğü tarafından yürütülerek tamamlanan soruşturma kapsamında ulaşılan bilgi ve bulguları içeren özet sonuç raporu Ek-1’de yer almaktadır.

Karar

MADDE 3- (1) İthalatta Korunma Önlemlerini Değerlendirme Kurulu soruşturma sonucunda varılan tespitler ışığında, 5402.31, 5402.32.00.00.00, 5402.45, 5402.51 ve 5402.61 Gümrük Tarife Pozisyonları altında sınıflandırılan eşyaların ithalatında aşağıdaki tabloda gösterildiği şekilde 3 (üç) yıl süreyle ek mali yükümlülük şeklinde korunma önlemi uygulanmasına, Dünya Ticaret Örgütü Korunma Önlemleri Anlaşması (Anlaşma)’nın 12.3 maddesi gereğince soruşturma konusu eşyanın ihracatçıları olarak önemli bir menfaati olan DTÖ üyeleri ile talep olması halinde istişarelerde bulunulmasına, Anlaşmanın 9.1 maddesi gereğince gelişmekte olan ülkelere muafiyet tanınmasına ve önlemin istihsali hususunda Cumhurbaşkanlığına öneride bulunulmasına toplantıya katılan üyelerin oy birliği ile karar vermiştir.

(2) Birinci fıkrada belirtilen önlem, ilgili Cumhurbaşkanı Kararının yürürlüğe girmesiyle uygulanmaya başlar.

Yürürlük

MADDE 4- (1) Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 5- (1) Bu Tebliğ hükümlerini Ticaret Bakanı yürütür.

Ek-1

NAYLON VEYA DİĞER POLİAMİDLERDEN İPLİKLERİN İTHALATINA YÖNELİK KORUNMA ÖNLEMİ SORUŞTURMASINA İLİŞKİN ÖZET SONUÇ RAPORU

1.                   SORUŞTURMAYA İLİŞKİN GENEL BİLGİLER

1.1.            Başvuru

21/10/2019 tarihli ve 1676 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe konulan Naylon veya Diğer Poliamidlerden İpliklerin İthalatında Korunma Önlemi Uygulanmasına İlişkin Karar çerçevesinde, 5402.31, 5402.32.00.00.00, 5402.45, 5402.51 ve 5402.61 Gümrük Tarife Pozisyonlarında (GTP) sınıflandırılan naylon iplik ithalatında korunma önlemi uygulanmaktadır. Hâlihazırda 5402.45 GTP’si için 0,08 ABD Doları/Kg, diğer GTP’ler için 0,28 ABD Doları/Kg tutarında ek mali yükümlülük şeklinde uygulanan önlem, 21/11/2022 tarihinde son bulacaktır.

Bu çerçevede, mevcut korunma önleminin süresinin uzatılmasına ilişkin olarak Anadolu İplik ve Tekstil Fabrikaları San. A.Ş., Altın İplik ve Çorap San. A.Ş., Eurotex Tekstil San. ve Tic. A.Ş ve Kutlucan Tekstil San. ve Tic. A.Ş. firmaları tarafından üretimini gerçekleştirdikleri naylon veya diğer poliamidlerden ipliklerin ithalatında uygulanmakta olan korunma önleminin yerli üretimde ciddi zararı önlemek veya gidermek için gerekli olmaya devam etmekte olduğu belirtilerek yerli üreticilerin piyasa koşullarına uyum sağlayabilmesi için söz konusu önlemin uzatılması talebiyle başvuruda bulunulmuştur.

1.2.            Soruşturma Açılması

Başvuru dosyasının ön incelemesinde, korunma önleminin yürürlüğe girmesiyle beraber, ithalatta ve ithalatın piyasa payında beklendiği şekilde düşüş yaşandığı ve aynı dönemde yerli üreticilerin ekonomik göstergelerinde belirli ölçüde bir toparlanma olduğu, yerli üreticilerin rekabetçilik düzeylerini artırmak için faaliyetlerde bulunduğuna ilişkin hususlar İthalatta Korunma Önlemleri Kurulu’na sunulmuş olup, Kurul başvuru konusu ürün için korunma önlemi soruşturması açılmasına karar vermiştir.

Bu çerçevede, 26/1/2022 tarihli ve 31731 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İthalatta Korunma Önlemlerine İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2022/1) ile Kurul kararı ilan edilerek anılan eşya ithalatına karşı korunma önlemi soruşturması açılmıştır. Ayrıca, soruşturmanın açıldığına ilişkin bildirim 4/2/2022 tarihinde G/SG/N/6/TUR/25/Suppl.1, G/SG/N/14/TUR/12 simgesi ile Dünya Ticaret Örgütü internet sitesinde yayımlanmıştır.

1.3.            Soruşturma Dönemi

Soruşturma dönemi olarak 2017- 2021 dönemi esas alınmıştır. Bu çerçevede yerli üretim dalının ekonomik göstergeleri 2017-2021 arasındaki 5 yıllık dönemdeki yıllık rakamlar ile, ithalat istatistikleri ise 2017-2021 yılları ile 2022 yılının Ocak-Ağustos dönemi için değerlendirilmiştir.

1.4.            İlgili Taraflar ve Tarafları Dinleme Toplantısı

Soruşturma açılış tebliğinde, ilgili taraflara kendilerini tanıtmaları, varsa sözlü olarak dinlenme taleplerini iletmeleri ve istenen bilgi ve belgeleri sunmaları için 30 gün süre verilmiş olup talep eden taraflar için bu süre 17 gün uzatılmıştır. Bu çerçevede, öngörülen süre içerisinde 2 adet yurtdışında yerleşik ihracatçı/üretici firma, 12 adet Türkiye’de yerleşik ithalatçı/kullanıcı firma ile yabancı hükümet, diplomatik temsilcilik ve sektör kuruluşları niteliğinde 13 adet diğer ilgili taraf olmak üzere toplam 27 ilgili taraf başvurusu alınmış olup, ilgili tarafların listesi Ek-1a’da yer almaktadır.

Soruşturma kapsamında ithalatçı, ihracatçı ve diğer ilgili tarafların görüşlerinin dinlenilmesi amacıyla 1/8/2022 tarihinde kamu dinleme toplantısı, video konferans yöntemi ile gerçekleştirilmiştir. Kamu dinleme toplantısı sonrasında 10/8/2022 tarihine kadar Bakanlığımıza ulaşan ilgili tarafların gizli olmayan görüşleri Bakanlığın internet sitesinde yayımlanmıştır.

1.5.            Yerinde İnceleme

Soruşturma kapsamında başvuru sahibi firmalarca Bakanlığımıza iletilen ekonomik göstergelerin doğruluğunu teyit etmek ve üretim sürecini yerinde incelemek amacıyla 29/6/2022 tarihinde yerli üretici Altın İplik, 30/6/2022 tarihinde Anadolu İplik, 1/7/2022 tarihinde Eurotex Tekstil, 5/7/2022 tarihinde ise Kutlucan Tekstil firmalarının üretim ve idari merkezlerinde yerinde doğrulama soruşturmaları yapılmış olup, bu firmalardan Altın İplik’in fiili üretime son vermiş olduğu tespit edilmiştir.

2.                  SORUŞTURMA KAPSAMI ÜRÜNLER

2.1.            Genel Bilgiler

Soruşturma kapsamı ürünler 5402.31, 5402.32.00.00.00, 5402.45, 5402.51 ile 5402.61 gümrük tarife pozisyonlarında (GTP) tanımlı eşya olarak belirlenmiştir.

Bunun yanında, soruşturmada verileri kullanılan ve fiili üretimi tespit edilen Anadolu İplik ve Tekstil Fabrikaları San. A.Ş., Eurotex Tekstil San. ve Tic. A.Ş ve Kutlucan Tekstil San. ve Tic. A.Ş. firmalarının soruşturma kapsamı ürünlerin yurt içi üretiminin önemli bir kısmını üretmekte olduğu ve İthalatta Korunma Önlemleri Mevzuatında tanımlanan yerli üretici vasfını karşıladığı tespit edilmiştir.

2.2.            Soruşturma Konusu Ürünün Kullanım Alanları

Sentetik naylon ipliğin, doğal liflerden (yün, pamuk vb.) ayrıldığı en önemli özelliği yüksek mukavemete sahip olmasıdır. Ayrıca kimyasal yollardan elde edilmesi nedeniyle, bir takım özelliklerinin değiştirilmesi mümkün olabilmektedir.

Soruşturma konusu naylon ve diğer poliamidlerden iplikler çorap, iç giyim, spor giyim, ev tekstili gibi çeşitli tekstil ürünlerinin üretiminde girdi olarak kullanılmaktadır.

2.3.            Soruşturma Konusu Ürünün Üretim Süreci

Soruşturma konusu ürünün üretim süreci için POY, FDY ve tekstüre iplikler ayrı ayrı incelenecektir. Öncelikle, naylon POY iplik üretim süreci ile ilgili olarak, kimyasal yollardan elde edilen naylon cipsin ekstrüderler vasıtasıyla eritilerek basınç altında delikli süzgeç benzeri “spinner”dan geçirilmesiyle elde edilen naylon liflerin (filament), godetler vasıtasıyla düşük çekime maruz kalması ve sonrasında bir araya getirilmesiyle oluşan POY ipliği elde edilmektedir. Bu iplikler bobinlere sardırılarak bir sonraki üretim süreci için hazır hale getirilmiş olur.

Naylon POY ipliğin tekstüre makinesinde belirli bir sıcaklık altında ısıtılması, gerekli yönlendirmeyi sağlayacak şekilde çekime maruz bırakılması, friksiyon diskler vasıtasıyla yalancı büküm uygulanarak hacim kazandırılması ve son olarak da statik elektriklenmeye karşı korunmasını sağlamak amacıyla üzerine kone yağı uygulandıktan sonra bobine sardırılması şeklinde naylon tekstüre iplikler elde edilmektedir.

Naylon FDY ipliklerin üretimi ise POY iplik üretim süreciyle birbirine çok benzemekle birlikte en önemli iki fark, godetler vasıtasıyla uygulanan çekim oranının daha yüksek olması ve godetlerin belirli bir sıcaklığa sahip olması yönündedir.

2.4.            Benzer ve Doğrudan Rakip Ürün

Soruşturma konusu eşyanın ithal ve yerli olanları üretim süreci, fiziksel özellikler ve kullanım alanları itibariyle benzer ürünlerdir.

2.5.            Soruşturma Konusu Ürünün İthalatında Uygulanan Mevzuat

Soruşturma konusu naylon ipliklerin ithalatında gümrük vergisi Gelişme Yolundaki Ülkeler için %3,2, Diğer Ülkeler için %4 olarak uygulanmakta Ayrıca, AB ve STA dışındaki diğer ülkelerden gerçekleşen ithalatta %5 oranında ilave gümrük vergisi uygulanmaktadır.

2.5.1.         Mevcut Korunma Önlemi

Yerli üreticilerden Altın İplik ve Anadolu İplik firmaları tarafından 2018 yılında naylon veya diğer poliamidlerden ipliklerin ithalatına korunma önlemi uygulanmasına yönelik başvuruda bulunulmuş olup, Naylon veya Diğer Poliamidlerden İpliklerin İthalatında Korunma Önlemi Uygulanmasına İlişkin Karar çerçevesinde söz konusu ürünlerin ithalatında 3 yıl süreyle ek mali yükümlülük şeklinde korunma önlemi uygulanmaya başlamıştır. Hâlihazırda 5402.45 GTP’si için 0,08 ABD Doları/Kg, diğer GTP’ler için 0,28 ABD Doları/Kg tutarında ek mali yükümlülük şeklinde uygulanan önlem, 21/11/2022 tarihinde son bulacaktır.

2.5.2.         Gözetim Uygulaması

Soruşturma konusu ürünlerin ithalatı 25/12/2020 tarihli ve 31345 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İthalatta Gözetim Uygulanmasına İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2020/9) çerçevesinde ülke ayrımı gözetilmeksizin kayda alınmaktadır.

2.5.3.         Yürürlükten Kalkan Dampinge Karşı Önlem

Soruşturma konusu ürünlerden 5402.31 GTP altında kayıtlı naylon tekstüre ipliklerin Çin Halk Cumhuriyeti menşeli olanlarının ithalinde 5/9/2008 tarihinden itibaren CIF değerin %37,42’si oranında uygulanan dampinge karşı önlem, 27 Mart 2019 tarihinde yürürlükten kalkmıştır.

3.                  İTHALATIN SEYRİ VE İTHALATIN GERÇEKLEŞME KOŞULLARI

Soruşturma konusu tüm GTİP’ler için mutlak ve nispi ithalatın, ithalatın yurtiçi piyasadan aldığı payın ve ithalatın ülkelere göre dağılımının yıllar itibariyle seyri aşağıda verilmektedir.

3.1. İthalatın Miktar ve Oransal Değişimi

Yukarıdaki tabloda da görüldüğü üzere, naylon ipliklerin soruşturma döneminde tüm ülkelerden yapılan ithalatı 2017 yılından 2019 yılına kadar miktar ve değer olarak sürekli artan bir seyir izlemiştir. 2019 yılı Kasım ayında yürürlüğe giren korunma önlemi ve ardından Covid-19 etkisiyle 2020 yılında hem miktar hem de değer bazında ciddi bir düşüş yaşanmakla birlikte 2021 yılında ithalat önemli oranda artmıştır. İthalat 2022 yılı Ocak-Ağustos döneminde 33,8 bin ton düzeyinde gerçekleşmiş, bir önceki yılın aynı dönemine göre miktar olarak %29, değer olarak %48 oranında artmaya devam etmiştir.

İthalatın piyasa payı hesabında, ithalat miktarı ile yerli üreticilerin yurt içi satış miktarlarının ton bazında toplanmasıyla iç piyasa (tüketim) büyüklüğü tespit edilmiş olup, ithalatın tüketime oranlanması ile ithalatın piyasa payı elde edilmiştir.

İthalatın piyasa payı 2019 yılına kadar sürekli artış seyrindeyken 2020 yılında gerileyip 2021 yılında bir önceki yıldaki oranı korumuştur.

3.2. Nispi İthalat (İthalatın Yerli Üretime Oranı)

Nispi ithalat verileri hesaplanırken başvuru sahibi firmalardan Anadolu İplik, Euroteks ve Kutlucan firmalarının üretime ilişkin olarak sunduğu veriler ile genel ithalat istatistikleri kullanılmıştır.

Yapılan hesaplamalar neticesinde, ithalatın yerli üretime oranının 2020 yılına kadar artış seyrindeyken 2020 yılı sonrası düşme eğilimde olduğu anlaşılmaktadır.

3.3. Ülkeler İtibarıyla İthalat

Soruşturma konusu ürünün ithalatı 2021 yılında toplam 42 ülkeden gerçekleşmiş olup, anılan ithalata ilişkin 2017-2021 yıllarının tamamı ile 2021 ve 2022 yıllarının Ocak-Ağustos dönemine ait verilere Ek-2a’da yer verilmiştir. 2022 yılının ilk 8 aylık döneminde miktar bazında naylon iplik ithalatının %65’inin Çin’den gerçekleştiği, İtalya’nın %8 ile ikinci sırada olduğu, Güney Kore’nin ise %6’lık pay ile üçüncü sırada olduğu anlaşılmaktadır.

Birim fiyatlar itibariyle bakıldığında ise 2022 yılı ilk 8 aylık dönemde Çin, Güney Kore, Rusya Federasyonu, Hindistan ve Tayvan’dan ithal edilen ürünlerin birim fiyatlarının tüm ülkelerden ortalama ithal birim fiyatın altında olduğu, diğer yandan 2022 Ocak-Ağustos döneminde 2021 yılının aynı dönemine göre başlıca tedarikçi ülkelerin tamamında birim fiyatlarda artış olduğu görülmüştür. (Ek-2b)

 3.4. Fiyat Karşılaştırması

Kaynak: Anadolu İplik, Euroteks, Kutlucan, TCMB.

Yukarıdaki tabloda tekstüre ipliklerin yerli üretim dalının birim yurt içi satış fiyatları ve maliyetleri ile ithal birim maliyetlerine yer verilmiş olup bu kapsamda ithal ürünlerin yerli ürünlerin fiyatlarını kırma ve baskılama oranları hesaplanmıştır. Bu hesaplamalarda, [(Makul Satış Fiyatı-İthal Maliyeti)/Makul Satış Fiyatı] formülüyle ithal ürün maliyetinin yerli ürün fiyatı/maliyetinden ne düzeyde düşük kaldığı görülmektedir. İthal maliyeti, inceleme konusu ürün CIF ithal fiyatına yürürlükte olan gümrük vergileri, korunma önlemi ve %1 oranında diğer masraflar eklenerek belirlenmiştir.

Bu çerçevede, 2017-2019 döneminde ithal ürünlerin ağırlıklı ortalama birim maliyetleri, yerli ürünlerin yurt içi satış fiyatlarının altında seyretmiş olup naylon iplik ithal birim fiyatlarının ele alınan dönemde yurt içi fiyatlarını kırdığı anlaşılmaktadır. 2019 yılı Kasım ayında uygulanmaya başlayan korunma önlemi sonrasında 2020 ve 2021 yıllarında fiyat kırılmasının ortadan kalktığı tespit edilmektedir.

Fiyat baskısı hesaplanırken ise, yerli üreticinin ortalama ticari maliyetine %5 oranında eklenen makul kârla bulunan “makul satış fiyatı” ile ağırlıklı ortalama ithal birim maliyetleri karşılaştırılmıştır. Bu çerçevede, 2017 ve 2019 yıllarında fiyat baskısı olduğu, 2018, 2020 ve 2021 yıllarında ise fiyat baskısının ortadan kalktığı görülmektedir.

4.      YERLİ ÜRETİM DALININ EKONOMİK GÖSTERGELERİ

Bu bölümde yer alan göstergeler başvuru sahibi firmalardan fiili üretime devam ettikleri tespit edilen Anadolu İplik, Euroteks ve Kutlucan tarafından soruşturma konusu ürünleri için sağlanan, 2017-2021 yıllarını kapsayan verilerden yararlanılarak hazırlanmıştır. Soruşturmanın yürütülmesi sürecinde fiili üretimine son veren Altın İplik firmasının verileri hesaplamalara dahil edilmemiştir. Buna ek olarak, başvuruda sunulan veriler, baz yıl olarak alınan 2017 rakamlarına göre endekslenmiştir.

4.1               Tüketim

Soruşturma konusu ürünün tüketimi 2018 ve 2020 yılı hariç artış eğilimindedir. 2021 yılında 2020 yılına kıyasla %23 oranında bir artış olduğu dikkat çekmektedir.

4.2               Üretim

Soruşturma konusu ürünlerin genel üretimi 2019 yılında %9 oranında, 2021 yılında ise %28 oranında artmıştır. Üretimde 2021 yılındaki artışta firmaların rekabet planı kapsamında yatırım yaparak kapasite artırması etkili olmuştur

.

4.3               Yurtiçi Satışlar

Yerli üreticilerin yurtiçi satışları inceleme konusu dönemde 2019 yılına kadar düşüş eğilimindeyken 2020 yılında %19, 2021 yılında ise %24 artış görülmüştür.

4.4               Kapasite ve Kapasite Kullanım Oranı

Yerli üreticilerin soruşturma konusu ürünlerin üretimine yönelik yerleşik kapasitesi 2020 yılına kadar değişmezken kapasitede 2020 yılında %18, 2021 yılında ise %10 artış yaşanmıştır. Bununla birlikte, kapasite kullanım oranı 2019 yılına kadar artarken yapılan yatırımların etkisiyle bu tarihten sonra düşme eğilimine girmiştir.

4.5               İstihdam

Yerli üreticilerin soruşturma konusu ürün üretimindeki istihdam verisi sürekli artmıştır.

4.6               Dönem Sonu Stoklar

Yerli üreticilerin dönem sonu stokları 2019 yılında ciddi oranda (%76) artarken 2020 yılında %11, 2021 yılında ise %6 oranında artış yaşanmıştır.

4.7               Verimlilik

Verimlilik, 2018 ve 2020 yılında düşerken 2019 ve 2021 yıllarında artmıştır.

4.8               Kârlılık

Yerli üreticilerin verileri, 2019 yılında kârlılığın önceki yıllara göre düştüğünü gösterirken 2020 ve 2021 yıllarında karlılık tekrar yükselmiştir.

4.9               Ekonomik Göstergelerin Değerlendirilmesi

Yerli üreticilerin soruşturma konusu ürüne ilişkin ekonomik göstergeleri 2017-2021 dönemi için incelendiğinde ithalatın 2020 yılı hariç sürekli arttığı görülmektedir. Soruşturma döneminde yerli üretim verilerinde 2019 yılına kadar belirgin bir bozulma görülürken, korunma önleminin yürürlüğe girmesini takiben verilerde 2020 yılından itibaren bir miktar toparlanma gerçekleşmiştir.

Üretimin 2019 yılından itibaren artış gösterdiği, kapasite artırımıyla birlikte 2021 yılında en yüksek seviyeye ulaştığı görülmüştür. Yurtiçi satışlar ise 2019 yılına kadar azalırken, 2020 yılından itibaren artış kaydetmiştir. 2019 yılında ciddi oranda artan stok miktarının 2020 yılından sonra makul seviyelerde artmayı sürdürdüğü anlaşılmaktadır. İstihdamın kapasite artışıyla paralel olarak arttığı, verimliliğin ise dalgalı seyrettiği görülmüştür. 2019 yılında önceki yıllara göre azalan bir kârlılık görülürken korunma önleminin yürürlüğe girmesinin de etkisiyle kârlılık yükselmiştir.

5.                  İLGİLİ TARAFLARIN GÖRÜŞLERİ VE DEĞERLENDİRMESİ

İlgili taraflarca dile getirilen görüşler birçok noktada örtüşmektedir. Bu nedenle, tekrarı önlemek amacıyla ilgili taraf görüşleri dile getiren taraflara göre değil, ileri sürülen görüşlerin konusuna göre sınıflandırılarak aşağıda sunulmaktadır. Ayrıca, söz konusu görüşlere ilişkin değerlendirmelere de görüşlerin altında yer verilmektedir.

–                      Önlem uygulaması sonrasında ithalat ve ithalatın piyasa payı önemli oranda düşmüştür. Bunun yanında Çin’den yapılan ithalatta artış yaşanmıştır. Artık yerli sanayiye zarar verecek bir ithalat söz konusu olmadığından önlem süresi uzatılmamalıdır. Ayrıca, yerli sanayinin durumu analiz edilen dönem boyunca önemli ölçüde iyileşmiş olup bu durum korunma önlemlerinin gerekli olmadığını göstermektedir.

DTÖ Korunma Önlemleri Anlaşması’nın 7. maddesi yürürlükteki bir korunma önleminin süresinin hangi şartlarla uzatılabileceğini belirtmektedir. Buna göre, korunma önlemi uygulayan bir üye ülke, anlaşmanın genel prosedürlerine uymak kaydıyla, korunma önleminin ciddi zararı önlemek veya gidermek için gerekli olmaya devam ettiğini ve sanayi dalının intibak etmekte olduğunu gösteren deliller bulunduğunu tespit etmiş olması halinde önleminin süresini uzatabilmektedir.

Bu itibarla, korunma önleminin uygulanması sonucunda ithalatın düşmesi ve firmaların ekonomik göstergelerinde iyileşme olması olağan karşılanmakta olup uzatma soruşturması kapsamında esas olarak mevcut önlemin ciddi zararı önlemek veya gidermek için gerekli olmaya devam edip etmediği hususu ile yerli sanayi dalının yeni rekabet koşullarına uyum sürecinin değerlendirilmesi gerekmektedir.

–                      Ülkemizde Naylon 6.6 ipliğinin üretimi bulunmamaktadır ve GTİP ayrıştırmasına gidilerek korunma önleminden muaf tutulmalıdır.

Yerinde doğrulama soruşturmalarında elde edilen bilgiler doğrultusunda yerli üreticilerin ülkemizde yerleşik tesislerinde N6.6 iplik üretimi gerçekleştirildiği anlaşılmaktadır.

–                      Sanayi uyum planı eksikliği vardır.

Raporun 6 no’lu kısmında bahse konu iddiaya ilişkin hususlar değerlendirilmiştir.

6.             YERLİ ÜRETİCİLERİN PİYASA KOŞULLARINA UYUMUNA İLİŞKİN KANITLAR

Bu bölümde, mevcut korunma önleminin yürürlüğe girmesi sonrasında yerli üreticilerin sektördeki rekabet koşullarına uyum sağlamak üzere yürüttüğü faaliyetler ele alınmakta ve yerli sanayi dalının -gelecekte önlemin yürürlükte olmayacağı koşullara- intibak etmekte olduğunu gösteren deliller ortaya konulmaktadır.

Başvuru sahibi firmalar korunma önleminin uygulanmaya başlamasıyla birlikte, şirketlerinin Ar-Ge ve iş geliştirme faaliyetleri, finansman yönetimi projeleri, pazarlama teknikleri iyileştirmelerine odaklanarak ülkemizin naylon iplik, FDY ve POY ihtiyacının yerli üreticiler eliyle karşılanmasını ve ülkemizin bu ürünlerdeki ihracatını arttırmayı hedeflemiştir.

Bu kapsamda, korunma önleminin yürürlükte olduğu süreçte X firmasınca mevcut cips üretiminin artırılmasına yönelik yeni bir hat alınması ve devreye sokulması yönünde çalışmalar yürütülmüştür. Bu hattın 2022 yılının ikinci yarısında işlerlik kazanması planlanmaktadır. Böylece mevcut cips üretim kapasitesinin % X oranında artırılması hedeflenmektedir.

Firma tarafından teknoloji odaklı sanayi hamlesi program fizibilitesi tamamlanmış olup gerekli müracaatlar T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına yapılmıştır ve gerekli ön onay alınmıştır.

Verimlilik artışına yönelik enerji tasarruf tedbirleri firmanın öncelikleri arasında olup üretim tesisinde çok sayıda düzenlemeler ve yatırımlar çalışmalarına başlanmıştır. İlk aşamada üretimde ciddi enerji sarfiyatı yapan kompresörlerin yeni teknoloji ile donanımlı makineler ile değiştirilmesi gündeme alınmış olup, böylece enerji tasarrufu sağlanması ve sürdürülebilir üretime büyük bir katkı sağlanması amaçlanmaktadır. Bu verimlilik artışı için X Euro tutarında bir yatırım planı yapılmış olup, modernizasyon alımlarının %X ön ödeme işlemi gerçekleştirilmiş, ilgili makine parkurunun makine imalat ve teslimat sürecine geçilmiştir.

Ar-Ge merkezinin kurulumu için gerekli düzenlemeler yapılarak Aralık 2021 tarihinde firma tarafından T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına başvurulmuştur. 2022 yılı içinde hayata geçmesi beklenen hâlihazırda X adet projenin yıllık harcaması X Euro civarında hesaplanmıştır. Projelerin sunum aşamaları tamamlanmış olup görülen uygunsuzlukların giderilmesi üzerine ek süre alınmıştır. Firma Ar-Ge konusunda uluslararası bir şirket ile gerekli düzenlememeler ve uygunsuzlukların giderilmesi hususunda danışmanlık anlaşması imzalamıştır.

Öte yandan yurt içi piyasalarda dijitalleşme ve sanal dünya ile uyumlu hale gelme hedefi doğrultusunda X ve X ülkelerinin önde gelen firmaları ile resmi ortaklık görüşmelerine başlanmıştır.

Poy kapasitesinin % X oranında arttırılmasına yönelik makine parkuru alımı için anlaşma sağlanmış olup alt yapı gereksinimleri için çalışmalar başlatılmıştır.

Ayrıca, yurt dışı piyasalara açılımın ivme kazanarak ihracat hacminin artırılmasına yönelik Avrupa Birliği bölgesinde iki ülkede depo vb. işletmeler açılarak pazarlama faaliyetlerinin artırılmasına yönelik çalışma yapılmaktadır.

Öte yandan, X firması, korunma önleminin yürürlüğe girmesi sonrasında başlattığı maliyet düşürücü çalışmalar çerçevesinde, makine kurulumları yapılmış olan ve aylık X ton kapasiteli POY tesis yatırımını Eylül 2022 `de faaliyete geçirmeyi, buna ilave olarak 2022 yılı sonunda aylık X ton kapasiteli bir Poy tesisini daha faaliyete geçirmeyi planlamaktadır. Ayrıca 2023 yılı için ilave olarak aylık X ton kapasiteli POY tesis yatırımı yönünde çalışmalara başlanmıştır. DTY üretimi için planlaması yapılmış olan makine modernizasyonu ile aylık ilave X ton kapasite artırımının 2022 yılı sonunda tamamlanması beklenmektedir.

Ayrıca, POY iplik renklendiricisi olarak kullanılan ve X tonu ithal olmak üzere firma tarafından yılda X ton üretimde kullanılan “Masterbatch” hammaddesinin firma bünyesinde üretilmesi için yapılan Masterbatch tesis yatırımı Temmuz 2022’de tamamlanmıştır. Bu yatırım söz konusu üründe dışa bağımlılığı azaltarak uluslararası tedarik zincirlerinde yaşanacak aksaklıklar ve ara mal fiyatlarında olabilecek artışlara karşı maliyet kontrolü sağlamıştır.

POY ve DTY üretiminde önemli bir ambalaj gider kalemi olan karton masura ihtiyacının karşılanması için masura tesis yatırımı planlanmakta ve 2023 yılı sonuna kadar yatırımın tamamlanması hedeflenmektedir. Bu sayede hem dışa bağımlılığın azaltılması hem de maliyet avantajı sağlanmak amaçlanmıştır.

Önümüzdeki döneme ilişkin olarak X firması tarafından enerji yoğun bir üretim sektörü olan POY ve DTY’nin enerji maliyetlerini azaltmak amacıyla güneş enerji sistemlerine yönelik fizibilite çalışmaları yapılmakta olup bu programın 2023 yılında uygulamaya geçmesi planlanmaktadır.

Diğer taraftan, X firması tarafından korunma önleminin uygulanmaya başlaması sonrasında o dönemde mevcut üretim hattına ilave olarak X adet POY, X adet tekstüre makinası alınarak devreye sokulmuştur. İlave olarak X adet POY ve X adet tekstüre makinası alımı yönünde çalışmalar tamamlanmış olup, bu makinelerin 2022 yılı sonunda devreye girmesi beklenmektedir. Önümüzdeki döneme ilişkin olarak ise, Ar-Ge faaliyetleri için ise laboratuvar bölümüne yeni teknolojik test cihazları alınması planlanmaktadır.

Sonuç olarak, korunma önleminin yürürlüğe girmesi sonrasındaki süreçte yerli üreticilerin maliyet düşürmeye odaklanarak ara mal üretiminde kapasite artış yatırımları gerçekleştirdikleri, verimlilik artışına yönelik makine yenileme ve teknoloji yatırımı yaptıkları, rekabetçiliğin artırılmasına ve katma değeri yüksek ürün imalatına yönelik olarak AR-GE yatırımları gerçekleştirdikleri ve planlamalar yapmış oldukları, pazarlama faaliyetlerinin yeni teknolojiler çerçevesinde geliştirilmesine yönelik proje ve işbirlikleri başlattıkları belirlenmiştir. Bu çerçevede yerli üreticilerin piyasa koşullarına uyum sağlamakta olduğunu gösteren kanıtların mevcudiyeti tespit edilmiştir.

7.      KORUNMA ÖNLEMİNİN GEREKLİ OLMAYA DEVAM EDİP ETMEDİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Bu bölümde mevcut korunma önleminin ciddi zararı önlemek veya gidermek için gerekli olmaya devam edip etmediğinin tespitine yönelik değerlendirmeler yer almaktadır.

Korunma önleminin yürürlüğe girmesiyle birlikte soruşturma konusu ürünün ithalatı, 2020 yılında Covid-19’un da etkisiyle önemli oranda düşmüş, 2021 ve 2022 yıllarında tekrar yükselme eğilimine girmiştir.

İthalatın piyasa payı ise, 2019 yılında en yüksek seviyesindeyken ithalat seyrine benzer şekilde 2020 yılında düşmüş, 2021 yılında değişmemiştir.

Naylon veya diğer poliamidlerden ipliklerin ithalatında 2022 yılı ithalat miktarına göre sıralanan ilk 10 tedarikçi ülke arasında Çin ilk sırada bulunmakta, ardından da İtalya ve Güney Kore gelmektedir.

2022 yılı ilk 8 aylık istatistiklere göre, söz konusu üç ülkenin toplam ithalattaki payı %79’dur. 2019 yılı sonunda yürürlüğe giren korunma önlemi ve 2020 yılında Covid-19’un etkisiyle genel ithalatta düşüş yaşanırken özellikle Çin ve İtalya’dan yapılan ithalatın 2020 yılında artmaya devam ettiği görülmektedir. En büyük tedarikçilerden olan Güney Kore’den yapılan ithalat 2021 yılında artış göstermiştir.

Ayrıca, International Trade Center (ITC) verilerine göre, 2017-2021 yılları arasında 5402.31, 5402.32, 5402.45, 5402.51 ve 5402.61 Gümrük Tarife Pozisyonlarında yer alan toplam naylon veya diğer poliamidlerden ipliklerin küresel ihracatında 2021 yılında gerçekleşen ihracat miktarına göre yapılan sıralamada ilk 10 sırada yer alan ve toplam ihracatın yaklaşık %82’sini gerçekleştiren ülkelerin verileri aşağıdaki tabloda sunulmuştur.

Kaynak: ITC- Trademap veritabanı *5402.31, 5402.32, 5402.45, 5402.51 ve5402.61 altında yer alan dünya ihracatı konsolide edilmiştir.

İhracat verileri ülkeler bazında değerlendirildiğinde, Çin’in 2017-2021 yılları arasında dünyadaki en büyük ihracatçı ülke olduğu, 2020 yılında ihracatının bir miktar azaldığı, 2021 yılında ise ihracatında agresif bir artış kaydederek bir önceki yıla göre %49 oranında artırdığı görülmektedir. Bunun yanında, 2017-2021 döneminde İtalya’ın ikinci büyük tedarikçi konumunu koruduğu anlaşılmaktadır. Ayrıca, üçüncü sırada yer alan Tayvan’ın 5 yıllık dönemde ihracatının düşüş eğiliminde olduğu görülmüştür.

Küresel ihracat verileri ortalama birim fiyat bakımından değerlendirildiğinde son üç yılda en düşük birim fiyata sahip ülkenin Vietnam olduğu, Vietnam’ı en büyük ihracatçı ülke olan Çin’in takip ettiği görülmektedir. 2020 yılında dünya genelinde birim fiyatların bir önceki yıla göre düştüğü, 2021 yılında ise 2020 yılına göre birim fiyatların Çin’de %20, genel toplanda ise %14 oranında attığı anlaşılmaktadır.

Ülkemiz ithalatında ilk sırada yer alan tedarikçi ülke Çin’in, soruşturma konusu ürünün küresel ticaretinde aldığı payı da ciddi oranda artırıyor olması, korunma önleminin kaldırılması halinde, korunma önlemine rağmen yerli ürün fiyatlarının altında ithal birim maliyetle ülkemize giren Çin menşeli ürünlerin Türkiye piyasasında ağırlığını artıracağına işaret etmektedir. İlaveten, önemli tedarikçilerden biri olan Güney Kore’nin dünya ihracat fiyatlarının genel ortalama fiyatın altında seyrettiği ve korunma önleminin kalkması halinde bu ülkeden ithalatın daha da artacağı değerlendirilmektedir.

Diğer yandan, korunma önleminin yerli sanayi dalı açısından olumlu etkilerinin görülmeye başlandığı yıllarından itibaren ekonomik göstergelerdeki olumlu toparlanmanın kârlılığa yansıdığı görülmüş ve yerli üreticiler rekabetçi pazara uyum sağlamak amacıyla çeşitli çalışmalara başlamış ve yatırım planları yapmış, bunların bir kısmını ise hayata geçirmişlerdir. Önceki bölümde belirtildiği üzere, piyasa koşullarına uyum amacıyla yerli üreticilerin gerçekleştirmeye başladıkları yatırımların bir bölümü önümüzdeki yıllarda gerçekleştirilmek üzere planlanmıştır. Bu bakımdan, korunma önleminin süresinin uzatılmaması halinde yerli üreticiler tarafından yapılan yatırımların sekteye uğraması ve piyasa koşullarına uyum amacıyla önümüzdeki yıllar için takvimlendirilmiş yatırımların gerçekleşmeme ihtimali söz konusu olacaktır.

Sonuç olarak, son dönemde ithalat miktarının artış göstermesi, ithal birim fiyatlarının yerli ürün fiyatlarıyla arayı kapatması, önceki dönemlere kıyasla Çin gibi agresif bir ihracat trendine giren ülkeler başta gelmek üzere daha ucuz ithal ürünlerin iç piyasaya daha fazla girmesi, yerli üreticilerin rekabetçilik düzeylerini artırmak için giriştiği yatırım ve faaliyetlerin sonuç vermesi için zamana ihtiyaç olması nedenleriyle, mevcut korunma önleminin ciddi zararı önlemek veya gidermek için gerekli olmaya devam ettiği tespit edilmiştir.

8.                  SONUÇ

Naylon ipliklerin soruşturma döneminde tüm ülkelerden yapılan ithalatı 2017 yılından 2019 yılına kadar miktar olarak artan bir seyir izlemiştir. 2019 yılı Kasım ayında yürürlüğe giren korunma önlemi ve ardından Covid-19 etkisiyle 2020 yılında hem miktar hem de değer bazında ciddi bir düşüş yaşanmakla birlikte 2021 yılında ithalat önemli oranda artmıştır. İthalat 2022 yılı Ocak-Ağustos döneminde 33,8 bin ton düzeyinde gerçekleşmiş, bir önceki yılın aynı dönemine göre miktar olarak %29, değer olarak %48 oranında artmaya devam etmiştir.

Soruşturma döneminde yerli üretim verilerinde 2019 yılına kadar belirgin bir bozulma görülürken, korunma önleminin yürürlüğe girmesini takiben verilerde 2020 yılından itibaren bir miktar toparlanma gerçekleşmiştir. Üretimin 2019 yılından itibaren artış gösterdiği, kapasite artırımıyla birlikte 2021 yılında en yüksek seviyeye ulaştığı görülmüştür.

Korunma önleminin yürürlüğe girmesi sonrasında yerli üreticiler maliyeti düşürmek amacıyla ara mal üretim kapasitelerini artırmaya yönelik makine yenileme ve teknoloji yatırımını artırmıştır. Rekabetçiliği artırmak için AR-GE yatırımları gerçekleştirmiş, pazarlama faaliyetlerini geliştirmeye yönelik proje ve işbirlikleri başlatmışlardır. Bu çerçevede yerli üreticilerin piyasa koşullarına uyum sağlamakta olduğunu gösteren kanıtların mevcudiyeti tespit edilmiştir

Öte yandan, son dönemde ithalat miktarının artış göstermesi, ithal birim fiyatlarının yerli ürün fiyatlarıyla arayı kapatması, önceki dönemlere kıyasla Çin gibi agresif bir ihracat trendine giren ülkeler başta gelmek üzere daha ucuz ithal ürünlerin iç piyasaya daha fazla girmesi, yerli üreticilerin rekabetçilik düzeylerini artırmak için giriştiği yatırım ve faaliyetlerin sonuç vermesi için zamana ihtiyaç olması nedenleriyle, mevcut korunma önleminin ciddi zararı önlemek veya gidermek için gerekli olmaya devam ettiği tespit edilmiştir.

Sonuç itibariyle, soruşturma konusu ürünün ithalatına karşı uygulanan korunma önleminin süresinin uzatılması için Anlaşma ve Mevzuat kapsamında gerekli şartların oluştuğu değerlendirilmektedir. Bu çerçevede, naylon veya diğer poliamidlerden ipliklerin ithalatında uygulanmakta olan korunma önleminin süresinin üç yıl daha uzatılması ve DTÖ Korunma Önlemleri Anlaşması uyarınca mevcut korunma önleminin liberalize edilerek aşağıdaki tabloda belirtilen şekilde uygulanmasının yerinde olacağı değerlendirilmektedir.

Ek-1a: İlgili Taraflar

Ek-2a: Ülkeler İtibarıyla İthalat İstatistikleri (Miktar-Değer) (5402.31,5402.32.00.00.00, 5402.45, 5402.51, 5402.61)

Ek-2b: Ülkeler İtibarıyla İthalat İstatistikleri (Birim Fiyat-Miktar %)

Ek-3: Yerli Üreticilerin Ekonomik Göstergeleri